αρχείο λήψης (1)

Τα σύμφωνα χωρίζονται ανάλογα με τη θέση που προφέρονται μέσα στο στόμα,δηλαδή ανάλογα με το ποια μέρη του στόματος χρησιμοποιούνται και συμμετέχουν για την άρθρωσή τους.Στην εικόνα φαίνεται χονδρικά η ανατομία του στόματος.

  1. οδοντικά
  2. φατνιακά (ούλα)
  3. ουρανικά (σκληρό μέρος ουρανίσκου)
  4. ουρανικά (μαλακό μέρος ουρανίσκου)
  5. φαρυγγικά
  6. λαρυγγικά
  7. άκρη της γλώσσας
  8. μέση (σώμα) της γλώσσας
  9. πίσω μέρος της γλώσσας
  10. ρινικά
  11. χειλικά

Τα φατνία (ούλα) διακρίνονται σε μπροστινά και πισινά ενώ ο ουρανίσκος χωρίζεται σε 3 μέρη,το μπροστά,μέσο και πίσω.Το μπροστινό και το μέσο  αποτελούν το σκληρό κομμάτι του αφού εκεί υπάρχει κόκκαλο (αγγλικά hard palate και τα σύμφωνα palatal ),ενώ το πίσω μέρος είναι μαλακό (στα αγγλ.soft palate και τα σύμφωνα που προφέρονται εκεί velar) αφού έχει μόνο μυς.

Ας δούμε μερικά παραδείγματα  ελληνικών συμφώνων:

  • Τα φωνήματα τ,δ,θ,ντ προφέρονται ακουμπώντας την άκρη της γλώσσας στα δόντια,γι’αυτό και λέγονται οδοντικά.
  • τα π,β, φ, μπ είναι χειλικά
  • τα κ, γ, χ, γκ είναι λαρυγγικά
  • τo μ είναι ρινικό και χειλικό
  • το ν είναι ρινικό και γλωσσικό
  • τα λ,ρ γλωσσικά και φατνιακά,δηλαδή προφέρονται με τη γλώσσα να ακουμπάει τα φατνία.
  • τα σ,ζ,τσ,τζ είναι  συρριστικά ή διπλοδοντικά ,δηλαδή για την προφορά τους χρησιμοποιούνται και τα πάνω και τα κάτω δόντια.
  • η προφορά του λι και νι στην επίσημη ελληνική είναι φατνιακή,η άκρη της γλώσσας ακουμπάει την αρχή των φατνίων.Όμως στην επαρχία ,σε κάποια μέρη της Ελλάδας(βλ Πάτρα) τα λι και νι προφέρονται ουρανικά και φατνιακά,με τη γλώσσα να κάνει καμπύλη προς τα κάτω και τη μέση της  να ακουμπάει το τέλος των φατνίων και σχεδόν την αρχή του ουρανίσκου.

Να δούμε τώρα και μερικά  σύμφωνα σε άλλες γλώσσες και να τα συγκρίνουμε με τα αντίστοιχα ελληνικά:

  1. Στα αγγλικά τα t, d  δεν είναι οδοντικά όπως τα αντίστοιχα ελληνικά τ,ντ αλλά φατνιακά. 
  2. Στα χίντι και ουρντού τα t,d είναι ουρανικά ,προφέρονται με τη γλώσσα να κάνει καμπύλη προς τα πάνω και την άκρη της να ακουμπάει στον ουρανίσκο
  3. Στα ρώσικα το с (σ) είναι πολύ πιο συρριστικό ας το πώ από το αντίστοιχο ελληνικό σ και τα δόντια κλείνουν τελείως.Το ίδιο ισχύει και για το з (ζ)
  4. Το ρώσικο ш (παχύ σ) είναι ουρανικό και προφέρεται με την άκρη της γλώσσας να ακουμπάει τον ουρανίσκο.
  5. ενώ το αγγλικό sh (παχύ σ) δεν είναι ουρανικό όπως το ρώσικο,αλλά ουρανικοποιημένο.Δηλαδή αν και για την άρθρωσή του  συμμετέχουν κυρίως τα ούλα (φατνία) και η άκρη της γλώσσας αλλά συνεισφέρει και ο ουρανίσκος.Το ελληνικό σ είναι και αυτό ουρανικοποιημένο με διαφορά από αγγλικό ότι ο ουρανίσκος συμμετέχει ακόμη λιγότερο και η γλώσσα ακουμπάει περισσότερο στα ούλα (φατνία).